Muziek maken - Zo gaat het nummer niet

Door Adam Hellyer

Zo nu en dan, meestal als we met een nieuwe groep muzikanten werken, gebeurt het. We spelen een liedje, iemand krijgt een vertrokken of gefrustreerde uitdrukking op zijn gezicht, en voordat iemand hem kan stoppen, heeft hij het gezegd: “Dat is niet hoe het liedje gaat”.

Wanneer dit gebeurt, is het antwoord dat ik geef altijd hetzelfde. Het is iets dat voor mij altijd logisch is geweest, en toch ontmoet ik steeds weer mensen voor wie het een nieuw en revolutionair idee is.

Wij dienen de liedjes niet, de liedjes dienen ons.
Aanbiddingsopnamen zijn gemaakt om luisteraars aan te spreken. Ze bevatten goede uitvoeringen van goede liedjes. Maar op zondag willen we het lied niet uitvoeren; we willen Jezus ermee aanbidden. Als we niet het eerste couplet, het zachte refrein, het tweede couplet, de langzaam opbouwende brug, het grote refrein, het a-capella refrein, het tot slot herhaalde grote refrein doen… dan is dat niet erg. Er is geen beloning voor het klinken als de opname, de enige maatstaf voor hoe goed we het gedaan hebben is of de mensen God aanbidden.

Nogmaals zeg ik: “Wij dienen de liedjes niet, de liedjes dienen ons.”

Een lied is meestal slechts een middel om de aanbidders aan het aanbidden te krijgen. Het is een middel om een doel te bereiken, niet een doel op zich. Als we een deel moeten herhalen of een ander deel overslaan is dat prima. Als we niet dezelfde drumbeat gebruiken of de gitaarsolo overslaan, wordt Jezus nog steeds verheerlijkt. Af en toe kan er een echt gevoel zijn dat een bepaald lied belangrijk is of speciaal bestemd voor dat moment. Zelfs dan zou het doel altijd moeten zijn om te aanbidden, om het lied te gebruiken om mensen naar God te leiden, niet om het lied te kopiëren zoals het ooit werd opgenomen.

Als mensen onze samenkomsten verlaten met de woorden: “Dat lied was geweldig”, is dat nooit zo goed als wanneer ze weggaan met de woorden: “is God niet geweldig!”.

De versie is niet het lied
Vaak maken kerkbands de fout om de versie te verwarren met het lied.

De volgorde van couplet en refrein, de herhalingen, de luide en rustige momenten en de gitaarpauzes zijn allemaal De Versie. De woorden, de melodie en de akkoorden die erbij horen zijn Het Lied.

Als je ooit hebt geluisterd naar een akoestische versie van Bryan Adams‘ Summer of 69’, of naar Phil Wickhams' Cannons naast de versie met volledige band, dan zul je begrijpen hoe zelfs dezelfde artiest, die hetzelfde nummer opneemt, het op twee heel verschillende manieren kan spelen. Goede opname-artiesten houden zich niet aan één ‘versie’, maar toch zijn veel kerkbands een slaaf van de opname.

Verander hoe je een lied leert
De verandering begint met hoe we een lied leren.

Leer eerst het lied: de woorden, de melodie en de akkoorden. Leer het couplet en leer het refrein. Dan leer je hoe je van het couplet naar het refrein gaat. Als er een brug is, leer dan hoe je daar moet komen en ook weer terug. Begin niet met het uitwerken van de gitaarsolo!

Leer elke gedeelte hard en zacht te spelen. Oefen dan het hele lied, als je het kent, waarbij je van gedeelte naar gedeelte gaat en de aanbiddingsleider volgt terwijl hij de Geest volgt.

Als je wilt, luister dan nog eens naar de opname. Luister naar delen van de versie die het lied uniek maken. De melodie en de woorden zouden een groot deel moeten uitmaken van wat het uniek maakt, maar nu zul je misschien ook een ritme of een akkoordenschema opmerken dat direct herkenbaar is; leer dit, en kijk of het past bij de manier waarop je het lied speelt. Als er niets is, of als het niet past, maak je dan geen zorgen.

Maak het nummer je eigen
Heb niet het gevoel dat je alles moet doen wat zij doen op de opname. Interpreteer het lied voor de context waarin je je bevindt en de muzikanten die je hebt. Je hoeft de gitaarpartijen niet op de piano te spelen, of de slag van de gitaar na te spelen op je akoestische gitaar! Wees geen slaaf van de opname.

Het kan zijn, dat het na dat alles, nog steeds klinkt als de opname. Dat is ook OK. Maar onthoud altijd: de eerste prijs is alleen dat de mensen aanbidden. En hoe je het ook speelt, dat is EXACT hoe het liedje gaat!