Religie, Relatie en Realiteit

Door Shaun Brauteseth

Je kent de scene vast wel. Het is een jeugdevenement in een schoolzaal of op een camping, en de hoofdspreker staat vooraan, de microfoon in de hand, en probeert een gevoel voor de menigte te krijgen. Misschien beginnen ze hun gesprek met een leuke activiteit of illustratie – iets om het ijs te breken. Misschien vertellen ze een grappig verhaal of praten ze over een tv-programma of hun hond of hun kind. Misschien hebben ze een paar grappen klaar, of misschien is het een beetje een controversiële opmerking die is ontworpen om de luisteraars te choqueren. Misschien is het een interne verwijzing naar de jeugdcultuur die ervoor zorgt dat iedereen zich tot de vriend naast hen wendt en de grap herhaalt. Maar het is belangrijk hoe ze beginnen, omdat ze de groep nodig hebben om bij hen te houden.

Wanneer ze theologische concepten proberen uit te leggen, wordt het een beetje lastiger. Op dit punt liggen sommige tieners bij elkaar op schoot, sommigen kijken om zich heen, sommigen lachen op de verkeerde momenten, sommigen houden hun telefoon vast. Zitten ze op Bijbel-apps, lezen ze mee? Zitten ze op Instagram? Wacht even – is dat meisje wel wakker? Op dit moment is de wens om deze kinderen iets te vertellen dat ze leuk gaan vinden bijna overweldigend. De persoon die aan het woord is, kan het niet – of zou dat in ieder geval niet moeten doen – het gewoon luchtig houden, want dit gaat over eeuwige zaken, maar er is een dringende behoefte om Bijbelse concepten uit te leggen op een manier die eenvoudig en niet bedreigend is. Elk begrip van doctrine, elk idee over spreken in het openbaar en elke strategie om de geest van tieners te bereiken, wordt druk op de proef gesteld, en ik weet het, omdat ik me vaak in die situatie heb bevonden. Dat testen is echter de reden dat veel sprekers terugvallen op concepten en zinnen die eigenlijk niet helemaal bijbels zijn, maar vaak genoeg herhaald om gewoon goed te klinken. Ik wil op een van hen inzoomen:


Je hebt het eerder gehoord. Misschien heb je het tegen iemand gezegd in een poging om deze ongelooflijke evangelieboodschap uit te leggen. Het is een geweldige zin – kort, krachtig, allitererend, gemakkelijk te onthouden – en het lijkt de kern van het christendom te raken. Maar ik geloof dat het eigenlijk onnauwkeurig en mogelijk nutteloos is, vooral met de jongere generatie die het steeds weer wordt verteld. Voor alle duidelijkheid: als ik die zin hoor, twijfel ik niet aan de liefde van de spreker voor God of aan hun oprechte geloof, en ik weet precies wat ze proberen te zeggen. Maar wat als we het evangelie eigenlijk een slechte dienst bewijzen door een keuze tussen die twee opties te impliceren, alsof ze onmogelijk samen kunnen bestaan?

Perspectieven op Religie en Relatie
Het is duidelijk wat ermee bedoeld wordt: het evangelie wordt niet nageleefd door een dode religieuze naleving of door de tradities van de mens, maar eerder door een levende, actieve, dagelijkse verbinding met God door bekering en geloof. Dat is absoluut waar. Maar woorden zijn belangrijk, en wanneer we het woord ‘religie’ beginnen te gebruiken alsof het een vies woord is, beginnen we een negatieve associatie te creëren met een concept waar God Zelf misschien niet zo negatief over is.

Type your new text here.

Jakobus, de halfbroer van Jezus en leider van de kerk in Jeruzalem, gebruikte het woord godsdienst (religie) in Jakobus 1:27: "De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en de Vader is dit: wezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking en zichzelf onbesmet bewaren van de wereld." Ik ben geen geleerde in oude talen, maar er lijkt een algemene consensus te bestaan onder de betrouwbare vertalingen dat dat het woord was dat hij gebruikte. Jakobus leek niet het gevoel te hebben dat het woord een probleem vormde, maar ik heb het gevoel dat als ik voor een groep jonge mensen zou gaan staan en zou zeggen: “Jongens, dit is het soort religie waar God naar op zoek is, ” de meesten van hen zouden onmiddellijk denken dat ik een wettische weg insloeg die genade verliet. Waarom?

Meer dan het exacte woord, het is het concept dat we eraan hebben gehecht:


Weet je, in het moderne denken kun je er maar één van hebben. Maar ik denk dat dat juist het probleem is geweest: we hebben niet ingezien dat de onderscheiding van het evangelie is dat het beide omvat. De liefdevolle God  houdt niet op God de wetgever te zijn; Jezus de vriend is niet bang om gehoorzaamheid af te dwingen. Denk aan enkele van de dingen die Jezus in Openbaring 2-3 tegen de zeven kerken zei. Nadat die brieven in elke kerk waren voorgelezen, kan ik me niet voorstellen dat de leiders opstonden en zeiden: “Denk eraan, jongens. Het is geen religie, het is een relatie.” Ik denk dat ze behoorlijk bang voor Hem waren en angstig de grenzen van Zijn woord aannamen. Ik denk dat ze een of andere religie op die situatie hebben toegepast, samen met de schoonheid van hun relatie met Hem.

Ik denk aan Paulus die aan de kerk in Thessalonika schreef dat de Heer op een dag “wraak oefent, over hen die God niet kennen, en over hen die het Evangelie van onze Heere Jezus Christus niet gehoorzaam zijn.” (2 Thessalonicenzen 1:8) Wacht. Het evangelie gehoorzamen? Als in… regels? Paulus schreef ook over het roepen van mensen “uit de heidenen tot gehoorzaamheid die voortkomt uit geloof”. (Romeinen 1:5) Tegelijkertijd ondermijnt dit op geen enkele manier gerechtigheid door geloof en een intieme, oprechte relatie met Jezus. Als we de Bijbel lezen, lijkt het erop dat we niet tussen de twee kiezen, maar ze bij elkaar houden.

Het westerse christendom heeft eigenlijk iets van een terugkeer naar religie nodig, geen afwijzing. We moeten dat woord terugnemen, want het is gekaapt en voor het verkeerde doel gebruikt. Religie is goed, noodzakelijk en legitiem, en zou naast de relatie moeten leven als de partner, niet als het tegenovergestelde ervan. Ga je gang, pak een schaar en knip elke verwijzing naar een externe instructie, grens of regel in het Nieuwe Testament uit. Het zal uit elkaar vallen.

Vooral jongeren worden actief aangemoedigd om grenzen uit te wissen en wetten af te werpen, maar ze hebben geen behoefte aan halve waarheden; ze moeten geleerd worden om God en Zijn regels te respecteren. Voor velen zou die balans tussen religie en relatie uiteindelijk het verschil kunnen zijn tussen het schipbreuk lijden van hun geloof of doorgaan tot het einde.

Jaren geleden, toen ik veel meer tijd over had, deed ik vrijwilligerswerk in een bejaardentehuis waar ik tijd doorbracht met het lezen van de Bijbel en bidden met enkele eenzame mensen in het kwetsbare zorgcentrum. Een man, Alan, werd een goede vriend. Hij moet ongeveer 90 zijn geweest en was bijna blind. Hij lag dan in zijn bed en probeerde de vorm van mijn gezicht te onderscheiden, en ik hield zijn hand vast, las hem de Bijbel voor en bad. Zijn geest dwaalde van onderwerp naar onderwerp, maar als hij aan God dacht, zei hij vaak dit: “God – ik heb veel respect voor Hem.” Ik zou behoorlijk geïrriteerd raken, maar ik probeerde het niet te laten zien en antwoordde altijd: “Hij wil dat je van Hem houdt, Alan, en Hem niet respecteert.” Hij begreep nooit helemaal wat ik zei, of misschien wist hij gewoon niet hoe hij het moest doen.

Aan de jongere generatie
Eerlijk gezegd, als ik terug kon naar die momenten, zou ik dit nu tegen hem zeggen, en het is hetzelfde wat ik zou zeggen tegen de jonge generatie die opgroeit met verkeerd geïnformeerde zinnen:

God respecteren, Hem vrezen en Zijn geboden onderhouden is iets geweldigs, en je zou het altijd moeten doen. Hij is God, Hij verdient ons respect en onze eer, en we moeten elkaar er altijd aan herinneren dat we te maken hebben met de God van de hemel, niet met een partner van ons. Maar Hij wil ook dat we een relatie met Hem hebben; om met Hem te wandelen en te praten, en Hem diep lief te hebben. Hij wil dat we in Zijn ogen kijken en de volle omvang van Zijn liefde zien.

Het is een mysterie, maar het is wat er komt kijken bij het kennen en dienen van deze ongelooflijke God: wetten en liefde, angst en vriendschap, religie en relatie.