Waarom vasten & bidden we?

Door Michael d'Offay & Ruan Slabbert

Bijbels vasten is een van die onderwerpen die vaak verward worden met de wereldse kijk op vasten, maar is een essentiële geestelijke discipline voor ons als christenen. Om ons beter toe te rusten voor het samen vasten, en om veelvoorkomende misvattingen aan te pakken en antwoorden te geven op veelgestelde vragen over vasten, nemen Michael d'Offay en Ruan Slabbert dit belangrijke onderwerp onder de loep. In het bijzonder bespreken zij de antwoorden op drie vragen:

1. 'Wat is Bijbels vasten?'
2. 'Waar in de Bijbel beschrijft het gezamenlijk vasten (waarom vasten mensen samen)?'
3. 'Waarom moeten we vasten?'

Voor meer verdieping in vasten, lees verder voor Vasten 101:

Wat is Bijbels vasten?
Vasten voor onze gezondheid is tegenwoordig een trendy gewoonte – het idee om het een tijdje
zonder voedsel te doen vanwege de fysieke en emotionele voordelen. Vanuit Bijbels standpunt
gezien is vasten echter beslist anders dan deze egocentrische benadering. Echt vasten is een diepe geestelijke daad van afhankelijk zijn van God en onszelf verloochenen, maar met een praktische uitwerking; dit gebeurt door voedsel geheel of gedeeltelijk achterwege te laten om te kunnen bidden.

Toen Jezus vastte in de woestijn, citeerde Hij uit Deuteronomium en verklaarde: “De mens zal niet van brood alleen leven, maar van elk woord dat uit de mond van God komt.” (Mattheüs 4:4). Jezus wist als mens door te vasten, dat Zijn onderhoud en voeding als eerst in God was. In Zijn aardse leven en bediening had Hij Zijn hemelse Vader nodig boven alle fundamentele lichamelijke behoeften en verlangens. Hoeveel te meer hebben wij eerst God nodig? Dus ons vasten is in feite een vorm van feestvieren over God en bevestigen dat we Hem eerst nodig hebben boven alle andere verlangens en behoeften. Het genoegen van voedsel en de dingen van deze wereld kunnen ons afstompen en ons onze hoogste behoefte doen vergeten: God. Vasten en bidden is een middel om de lauwheid weg te nemen en het brengt God scherper in beeld.

Worden we opgedragen om te vasten?
In het Oude Testament gebood God de Israëlieten via Zijn leiders om te vasten in tijden van grote nood of crisis. (Zie bijvoorbeeld 2 Kronieken 20:3, Ezra 8:21, Esther 4:16). Het is dan redelijk dat God vandaag via onze leiders spreekt om Gods volk gezamenlijk te laten vasten en dit zou deel uitmaken van onze gehoorzaamheid aan hen (Hebreeën 13:17), terwijl ze ons trouw leiden.

In het Nieuwe Testament vinden we geen directe opdracht voor christenen om te vasten, maar Jezus gaat ervan uit dat Zijn volk van tijd tot tijd zou vasten. Jezus zegt ons: “En wanneer u vast …” (Mattheüs 6:16), in plaats van als je vast. In Mattheüs 6 onderwijst Jezus over de geestelijke
disciplines van geven (6:1-4), gebed (6:5-15) en vasten (6:16-18) en Hij spreekt over de
zelfingenomen manier waarop de Joden deze disciplines zouden beoefenen. Jezus zegt nooit dat ze moeten stoppen met geven, bidden en vasten, maar in plaats daarvan laat Hij ze zien hoe ze het op de juiste manier kunnen beoefenen.

Op dezelfde manier kunnen we vandaag, net zoals christenen bidden en getrouw geven, vasten als een middel om in God te groeien. Soms riepen onze leiders ons gezamenlijk op om te vasten en soms vasten we als individuen, zoals de Heere leidt.

Enkele Bijbelse en Eerste Gemeente voorbeelden van vasten
Wie: Soms vastte de hele natie samen om zich van zonden te bekeren of God te zoeken voor
bescherming tegen hun vijanden. Andere keren zien we individuen dit doen, bijvoorbeeld:

• Gedurende een tijd van rouw (2 Samuel 1:12)
• Als teken van berouw van zonden (Joël 1:13-14; Jona 3:5-8)
• Om bescherming van God te zoeken (Ezra 8:21)
• Om leiding van God te zoeken (2 Kronieken 20:2-4)
• Voor de vrijlating van leiders (Handelingen 13:2-3; 14:23)

Duur: Daarnaast kan men zien dat vasten in de Bijbel één dag duurt (Richteren 20:26); drie dagen (Esther); zeven dagen en zelfs 40 dagen (Mozes, Elia en Jezus). We zien ook gedeeltelijk vasten (Daniël 10:3) en volledig vasten. Het punt hier vanuit de Schrift is dat er geen limiet is aan waarvoor je kunt vasten en hoe je het moet beoefenen. Vasten is een krachtig middel om op God te vertrouwen.

Vroegchristelijke geschriften laten zien hoe vasten onderdeel was van hun levens:

• De Didache: christenen vastten en baden op woensdag en vrijdag.
• Epiphanius (Bisschop van Salamis) schreef in de 4e eeuw: “Wie weet niet dat christenen over de hele wereld op de vierde en zesde dag vasten en bidden.”
• De Hervormers: Maarten Luther zocht regelmatig Gods aangezicht in vasten en gebed. Johannes Calvijn vastte en bad totdat het grootste deel van Genève tot de Heere Jezus Christus bekeerd was. John Knox vastte en bad. Mary, koningin van Schotland, een goddeloze vrouw, zei dat ze geen legers ter wereld meer vreesde dan de gebeden van John Knox. Hij bad en vastte voor Schotland met de woorden: “Heere, geef me Schotland of ik sterf!” Tijdens Knox’ leven zag hij een groot deel van Schotland zich tot God wenden.
• De Methodisten: John Wesley en de Methodistenleiders vastten wekelijks.

Twee houdingen die tijdens het vasten moeten worden vermeden

Om indruk te maken op God (of Hem te manipuleren). Dit is in wezen trots en de zonde van eigengerechtigheid (Lukas 18:10-14). Vasten is niet in het belang van God, maar in dat van ons. We vasten altijd vanuit een nederig geloof in Jezus, wetende dat we door Zijn werk aan het kruis toegang hebben tot Zijn aanwezigheid. Vasten geeft je geen grotere toegang tot Zijn aanwezigheid - alleen Zijn bloed doet dat!

Om indruk te maken op anderen. Dit is wat Jezus behandelt in Mattheüs 6:16-18. We zijn geroepen om God te behagen, niet om onze goedkeuring van onze geestelijke vrienden te vinden.

We doen er goed aan te bedenken dat God kijkt naar de houding van ons hart en niet alleen naar de uiterlijke daad van vasten. Hij houdt van gehoorzaamheid vanuit het hart, waar we Hem diep kunnen liefhebben, op Hem kunnen vertrouwen en leren onze zonden te haten.

De voordelen van Bijbels vasten
Vasten heeft veel voordelen en helpt ons praktisch op verschillende manieren. Bijvoorbeeld:

• Je hebt meer tijd om te bidden - tijdens de maaltijden
• Je hebt minder afleiding - eten maakt je slaperig
• Je wordt je meer bewust van Gods aanwezigheid - verhoogde zintuigen
• Je leert zelfbeheersing te oefenen over je natuurlijke verlangens - gewoonten
• Je wordt je meer bewust van de behoeften van anderen - minder egocentrisch
• Het houdt je afhankelijk van God

Praktische tips bij het vasten
Geheel of gedeeltelijk voedsel laten staan is de meest eenvoudige manier om te vasten, maar sommigen kunnen dit om gezondheidsredenen niet doen. Vraag in dat geval de Heere hoe Hij wil dat je vast. Hij kan je vragen om mogelijk iets anders te ‘vasten’ dat een aanzienlijk deel van je leven zou uitmaken, zoals een werktuig, gewoonte of soort voedsel waarop je vertrouwt. Onthoud dat het punt met vasten is dat het een praktische manier is om jezelf te ontzeggen en de Heere te zoeken. Maar vasten zonder eten, daar zouden we de meesten van ons in aanmoedigen.

• Bepaal wat God zei en blijf erbij. We worden tijdens het vasten geconfronteerd met een scala aan gevoelens en hebben Zijn Woord nodig als lamp voor onze voeten.
• Als je de detox “pijnen” wilt verminderen, eet dan een aantal dagen gezond voordat je stopt met koffie, suikers, enzovoort.
• Gebruik je gezonde verstand: Raadpleeg je arts als je bepaalde biologische tekortkomingen hebt of voorgeschreven medicijnen gebruikt. Als je zwanger bent, is het niet verstandig om volledig te vasten.
• Als je getrouwd bent, raadpleeg je partner (1 Korinthe 7:3-6).
• Haal een ademverfrisser!

Brandende harten
Vasten is een van de moeilijkste, maar meest lonende geestelijke disciplines. Paulus schreef dat sommigen van hun buik hun god zouden maken (Filippenzen 3:19). Door Gods genade kan dit voor ons niet waar zijn. Hij zal zijn rechtmatige positie in ons leven hebben als ons hart wordt aangewakkerd voor Christus en Zijn doeleinden in onze generatie. Hij is de enige die ons echt vervult.