Hoe leef je in accountability?

Door Elizabeth East

Andrew en Elizabeth East dienen als leiders in Joshua Generation Church. Elizabeth heeft dit artikel bijgedragen d.m.v. haar schat aan ervaring op dit gebied opgedaan in haar privépraktijk in counseling.

In een recente video, “Don’t Judge Me“, legden Shaun Brauteseth en Ryan Kingsley het onderwerp accountability uit en de toepassing ervan, gefundeerd op de Bijbel.

In de loop der jaren heb ik het voorrecht gehad om leiders te helpen die in zonde waren gevallen  en hen in vrijheid en tot genezing zien komen. Dat was een zware en pijnlijke reis van accountability, doordat ze God toestonden om alles wat in de diepten van hun hart zat te openbaren. Ook liet Hij hen zien hoe hun verkeerde houdingen en afgoden voor het eerst wortel hadden geschoten. Het heeft mij ook meer inzicht gegeven in het belang van accountability en ik  stelde mezelf de vraag of we deze term echt begrijpen en het volledig uitleven.

In dit artikel gaan we nader in op “hoe leven we in accountability?” en hoe dit er in het dagelijks leven uitziet. We onderzoeken: de noodzaak om eerlijke, transparante relaties op te bouwen die gebaseerd zijn op echte liefde, de behoefte naar doelgerichte en vasthoudende vertrouwenspersonen en hoe zelfbewustzijn en zelfreflectie ons hart nog meer in vuur en vlam kan zetten voor Jezus.

Accountability als een manier van leven
We moeten zo leven dat accountability een manier van leven is, zelfs als we samen in gemeenschap leven. Ik vond deze definitie van geestelijke accountability: ‘… het doel (van accountability) is om mensen te helpen groeien in Christus en Hem te leren ontdekken als bron, kracht en levenskoers.’

Het gaat er niet om dat je je concentreert op zonde of gebreken op zich. Het zou ideaal zijn als het een overvloedige vriendschap zou zijn, waarin we vertrouwelijk ons leven delen – met al onze onhebbelijkheden – in vertrouwen en kwetsbaarheid van beide kanten. Waarom? Zodat de ander  meer op Jezus zal lijken! Het is een bevrijdend iets; om te kennen en gekend te worden en nog  steeds geliefd te zijn. Het is een levend voorbeeld van hoe Jezus van ons houdt in genade en  waarheid. Het is de kerk op zijn best!

“Een nieuw gebod geef Ik u, namelijk dat u elkaar liefhebt; zoals Ik u liefgehad heb, moet u ook elkaar liefhebben. Hierdoor zullen allen inzien dat u Mijn discipelen bent: als u liefde onder elkaar hebt."(Johannes 13:34-35). Het is heel eenvoudig, maar druist in tegen onze cultuur en oude, gevallen natuur.

Maarten Luther zei: ‘Onder elke gedragszonde zit de zonde van afgoderij’. Men zou dus kunnen zeggen dat we d.m.v. gesprekken, gedrag kan worden opgemerkt en dat afgoden worden onthult  die diep verborgen liggen in ons hart. Dat komt voort uit een vertrouwensrelatie, waar genade en  waarheid elkaar volgen als we elkaar uitdagen, wat zal resulteren in grote dankbaarheid. Efeze 4:15 zegt: “Maar dat wij, door ons in liefde aan de waarheid te houden, in alles toe zouden groeien naar Hem Die het Hoofd is, namelijk Christus.”

Deze waarheid heeft ervoor gezorgd dat ik aandachtiger kijk naar onze gesprekken, de vragen die we elkaar stellen en de diepte waarin we communiceren. Wanneer we mensen in huis hebben, proberen we niet altijd over ‘werk’ te praten, maar moedigen we mensen rond onze tafel  aan om te delen wie ze zijn en vragen we naar hun verhaal. Het heeft dingen onthuld over mensen, wat degenen die ze al jaren kennen niet wisten. Het geeft ons inzicht in de “echte wij”.

Doelgerichte en vasthoudende vertrouwenspersonen
Onlangs betreurde een cliënt het feit dat zijn accountabilitystructuur niet werkte om hem vrij te zetten; na doorvragen vertelde hij dat zijn vertrouwenspersonen hem nooit diepgaande persoonlijke vragen stelden en alleen de kwestie van porno aan de orde stelden als hij erover begon. Geen wonder dat het niet werkte!

Er zijn momenten waarop we verantwoording moeten afleggen, over een specifiek probleem, met mensen. Als iemand je heeft gevraagd om een vertrouwenspersoon te zijn om diegene te helpen  een bepaalde zonde te overwinnen, zoals een pornoverslaving of ander zondig gedrag, moet je vasthoudend zijn en de harde en doelgerichte vragen blijven stellen. Spreek samen de specifieke  vragen af die je moet stellen en die diep in het leven van de persoon zullen duiken, niet alleen in gedrag, en blijf ze keer op keer stellen!

Bijvoorbeeld, voor een man die vecht op het gebied van seksuele reinheid, moeten we vragen stellen zoals:

•  Hoe is het met je stille tijd met God; Wat zegt Hij tot je?
•  Heb je deze week een ’tweede blik’ op een andere vrouw geworpen?
•  Heb je porno in welke vorm dan ook bekeken?
•  Hoe is je relatie met je vrouw?
•  Hoe ga je om met stress en emoties?
•  Kies je voor de gezonde opties?

Of, voor een man of vrouw die worstelt met grenzen, kunnen we vragen stellen zoals:

•  Wat heeft God tegen je gezegd? Is er verfrissing in jouw tijd met Hem?
•  Wanneer voelde je je voor het laatst haatdragend/boos? Vertel me welke andere sterke emoties je hebt gevoeld en waarom.
•  Heb je je aan de afgesproken planning/disciplines gehouden?
•  Heb je voor jezelf gezorgd? (Bijv. gezond eten, bewegen, tijd voor jezelf en vrienden?)
• Heb je sinds de laatste keer dat we elkaar spraken je grenzen laten overschrijden? hoe?
• Is je “zelfpraat” negatief of positief?

Vriendschappen van echte liefde
We moeten vasthoudende mensen zijn die naar elkaar omzien; vrienden die zich herinneren wat  ons eerder is verteld; mensen die echt van de ander houden. Ik herinner me dat ik een jong stel  bezocht om een paar moeilijke vragen te stellen over iets dat we rond de eettafel hadden opgepikt, namelijk een beslissing om samen te werken met iemand die ze misschien niet goed  zou doen. Waarom waren we daar ’s avonds laat om lastige vragen te stellen? Omdat we hen oprecht liefhadden en zagen wat God voor hun toekomst had. Dat gesprek, samen met anderen, heeft een diepe verbinding van liefde en vertrouwen gecreëerd.

We kunnen elkaar helpen door op te pikken wanneer de ander maar een klein beetje tekort schiet in hun geloof of geloofssysteem. Als dit niet gecheckt wordt of niet wordt opgemerkt, kan deze kleine afwijking ertoe leiden dat ze steeds meer van hun koers afwijken. In zijn recensie van het boek ‘Doubting Towards Faith’ van Bobby Conway zegt Sean McDowell: “Twijfels hoeven niet het einde van het geloof te zijn … ze kunnen de aanzet zijn tot de ontwikkeling van een dieper, meer oprecht geloof … Twijfel niet alleen. Deel je twijfels met anderen. Wanneer je midden in de twijfel zit, is het van cruciaal belang om de liefde, genade en  leiding van het lichaam van Christus te ervaren. Twijfelen in je eentje is een recept voor een ramp.”

Het creëren van vertrouwde, transparante relaties maakt het delen van je gedachten, twijfels en overwinningen mogelijk. Het geeft ons een veilig gevoel.

Meer op Jezus gaan lijken
Een ander aspect van accountability is het verlangen naar kwetsbaarheid en meer zelfbewust te zijn. Zelfbewust zijn is van vitaal belang in onze reis om meer op Jezus te gaan lijken, en het is vooral zo dat we elkaar echt leren kennen door ware gemeenschap en accountability. “Maar als wij in het licht wandelen, zoals Hij in het licht is, hebben wij gemeenschap met elkaar, en het bloed van Jezus Christus, Zijn Zoon, reinigt ons van alle zonde.” (1 Johannes 1:7)

Ik stel mijn cliënten vaak voor dat ze drie vrienden de volgende vragen stellen:

•  Hoe zie je me?
•  Noem vijf sterke punten van mij
•  Aan welke gebieden moet ik werken?
•  Wat zou je aan mij veranderen?
•  Wat zie je aan mij, dat ik zelf niet zie?

(Er is een korte (Engelse) video die je kunt bekijken als onderdeel van de Headstrong-serie die meer details en tips geeft over hoe je zelfbewuster kunt zijn, je kunt deze hier bekijken.)

'Holy Club' vragen
John Wesley, de grote opwekkingsprediker, verzamelde een groep mensen genaamd de Holy Club. Ze waren gepassioneerd over het radicaal liefhebben en dienen van Jezus. Hij moedigde hen aan om dagelijks deze vragen aan zichzelf en elkaar te stellen:

• Creëer ik bewust of onbewust de indruk dat ik beter ben dan ik in werkelijkheid ben?
  Met andere woorden, ben ik een hypocriet? 
• Ben ik eerlijk in al mijn daden en woorden, of overdrijf ik?
• Geef ik vertrouwelijke informatie door aan een ander wat mij in vertrouwen is verteld?
• Ben ik te vertrouwen?
• Ben ik een slaaf van kleding, vrienden, werk of gewoonten?
• Ben ik zelfbewust, zelfmedelijdend of mijzelf rechtvaardigend?
• Leefde de Bijbel in mij vandaag?
• Laat ik de Bijbel elke dag tot mij spreken?
• Geniet ik van gebed?
• Wanneer heb ik voor het laatst met iemand anders gesproken over mijn geloof?
• Bid ik voor hoe ik mijn geld besteed?
• Ga ik op tijd naar bed en sta ik op tijd op? (Heb ik mijn bed opgemaakt?)
• Ben ik in iets ongehoorzaam aan God?
• Sta ik erop om iets te doen waar mijn geweten zich ongemakkelijk bij voelt?
• Ben ik verslagen op een gebied van mijn leven?
• Ben ik jaloers, onzuiver, kritisch, prikkelbaar, gevoelig of wantrouwend?
• Hoe besteed ik mijn vrije tijd?
• Ben ik trots?
• Dank ik God dat ik niet als andere mensen ben, vooral niet zoals de Farizeeën, die de tollenaars verachtten?
• Is er iemand die ik vrees, niet leuk vind, verloochen, bekritiseer, een wrok koester of negeer? Zo ja, wat doe ik eraan? 
• Mopper of klaag ik constant?
• Is Christus echt voor mij?

Onze harten in vuur en vlam houden
Deze vragen gingen niet zozeer over het veranderen van gedrag of het blootleggen van zonde, maar eerder om harten brandend te houden voor Jezus en Zijn volk. Zoals John Wesleys beroemde citaat: “Ik steek gewoon mezelf in brand en mensen komen om me te zien branden”.

We kunnen dit leven niet alleen leiden. God heeft ons een geestelijke familie gegeven – vrienden die naast ons kunnen lopen. Er zijn ook mensen in de gemeente die vrienden nodig hebben om naast hen te lopen! Mogen we dagelijks naar Christus blijven kijken en doelgericht leven in kwetsbaarheid en nederigheid, anderen vragen om in ons leven te spreken en ons ter verantwoording roepen. Mogen we die vriend zijn die diep liefheeft, eerlijk spreekt en vasthoudend is voor onze broeders en zusters.