Trucs, Traktaties & Compromissen

Door Shaun Brauteseth

Ik heb mijn jeugd doorgebracht met het rollen van mijn ogen naar de paniekzaaiers die zich uitspraken tegen de invloed van de heersende cultuur.

Er was He-Man, een overbodige tekenfilmsuperheld uit de jaren ’80 met een kapsel dat leek op dat van een Scandinavisch schoolmeisje, die drieëntwintig minuten achter elkaar op televisie te zien was om zichzelf tot meester van het universum uit te roepen en magie, tovenarij en spreuken uit te roepen. Er waren bands – deprimerende, langharige grunge-acts zoals Nirvana, die naar hun schoenen staarden terwijl ze sombere liedjes mompelden over depressie, het leven haten en er een eind aan maken. Tegen de tijd dat ik ouder werd had een jonge tovenaar genaamd Harry Potter de wereld veroverd door hekserij en zwarte magie om te toveren tot een leuke leeftijdservaring die vrienden aan elkaar bond, en iedereen er op de een of andere manier van overtuigde dat iets kwaadaardigs voor het goede kon worden gebruikt. Hoewel ik opgroeide in een christelijk gezin met ouders die heel voorzichtig waren met wat ze me lieten kijken of luisteren, lachte ik om die conservatieve mensen die zo bang waren voor de werkelijkheid dat ze zich ervoor verstopten.

Jaren later besefte ik dat vermaakt worden door de duistere dingen van deze wereld geen teken van verlichting was. Het was een teken van compromis. En de kerk deed eraan mee.

De duisternis meeslepen
Nadat ik onlangs op een jeugdkamp had gepreekt, werd mij verteld dat een van de sprekers eerder op de dag, als zijn belangrijkste voorbeeld om het Woord van God uit te leggen, een populaire horrorserie had gebruikt waar geen van de middelbare scholieren op dat kamp ooit naar had mogen kijken. Ik heb een wereldwijd populaire jeugdgroep een clip zien plaatsen waarin gespeeld werd met de naam ‘Heilige Geest’ om een comedy clip te maken waarin ze elkaar in het donker bang maakten. Zij zouden het zien als onschuldige lol, maar het is moeilijk om de realiteit te negeren dat de hele boodschap van het evangelie geleidelijk lijkt te zijn omgekeerd. In plaats van elkaar uit de duisternis te roepen en in het licht, lijken velen te doen alsof we de duisternis gewoon met ons mee kunnen slepen terwijl we proberen het licht van de wereld te zijn.

Wat ons bij Halloween brengt.

Met de stroom mee of tegen de stroom in?
Sommige tradities, zoals Pasen, zijn fundamenteel gezond, Bijbels en belangrijk om in acht te nemen, met kleine eigenaardigheden en onnodige elementen die genegeerd moeten worden. Andere mijlpalen op de kalender, zoals Kerstmis, kunnen nog steeds op een godvruchtige manier gevierd worden, maar hebben meer betekenisvolle details, gevaren en verdeeldheid zaaiende praktijken. Maar sommige algemene gebeurtenissen, zoals Halloween, hebben absoluut niets in zich dat historisch heilzaam of geestelijk verheffend is. Het wordt aangekleed als een avontuur vol kostuums en snoep, maar onder de pret gaan allerlei associaties schuil met dood en duisternis. En dus voelen kerkleiders zich elk jaar genoodzaakt om dezelfde zorgen en waarschuwingen over middeleeuwse praktijken, oude rituelen en de aanbidding van de doden naar voren te brengen. Maar het is moeilijk om de grotere vraag te negeren, waarom zorgen we er niet gewoon voor dat we niets te maken hebben met dit soort dingen, zelfs als de hele wereld dat wel doet?

Het oude eruit, het nieuwe erin
Vanaf het moment dat Jezus iemand roept, roept Hij hem niet alleen in een nieuw leven, maar ook uit een oud leven: uit de zonde, uit de duisternis, uit zijn vorige identiteit, uit een destructieve levensstijl, uit de stroom van werelds denken, uit zelfzuchtige ambitie en uit de genoegens van het vlees. Hij deed het met de discipelen, Hij deed het met Zacheüs, Hij deed het met Paulus, Hij probeerde het met de rijke jongeling, en Hij doet het met ieder mens die zijn knie voor Hem buigt. Het is niet alleen de manier waarop we het koninkrijk van God binnengaan; het is ook de manier waarop we verder leven als burgers van het koninkrijk van God. Wij zijn immers gestorven aan ons oude leven, en dode mensen hebben niet veel rechten om aan vast te houden. Wij behoren tot een nieuwe Meester. “Het oude is voorbijgegaan, zie, alles is nieuw geworden!” verwondert Paulus zich in 2 Korinthe 5:17, zeker terugdenkend aan zijn eigen ervaring van het verliezen van alles wat hij had, maar het winnen van het leven. Het winnen van Jezus. Maar om het leven te winnen dat Jezus hem gaf, moest hij bereid zijn om het leven dat hij had te verliezen. Hij was niet alleen een gevangene voor Christus – hij was een gevangene van Christus.

Toch is juist dat concept – waarover Jezus niet duidelijker had kunnen zijn – vandaag een van de meest verworpen standpunten.

'Nee' zeggen tegen wereldgelijkvormigheid
Er staat iets op het spel tijdens Halloween, en het heeft niets te maken met rondrennen in een buurt om snoep te verzamelen. Het heeft te maken met het woord "nee". Onze kinderen - zij die in hun generatie de roeping van Jezus moeten uitdragen - moeten zien dat wij nee zeggen tegen wereldgelijkvormigheid. Nee, daar doen we niet aan mee, want die viert angst, bedrog, duisternis en dood. Nee, we zullen geen dom alternatief creëren zodat we iets te doen hebben op dezelfde avond. Nee, we maken ons er niet druk om dat anderen het wel doen. Nee, we hebben niet het gevoel dat we iets missen. Nee, we zijn niet bezorgd dat onze kinderen minder plezier lijken te hebben dan anderen. Nee, het kan ons niet schelen wat mensen denken. Dat is een onverbloemde distantiëring, en die is er niet meer genoeg.

Sommige tradities en feesten kunnen onschuldig en puur zijn, maar Halloween hoort daar niet bij. Het is te historisch doordrenkt van het occulte en de dood om er iets aan te kunnen doen. De jongste generatie hoeft dus geen groep mensen te zien die zich in alle bochten wringen om hen dezelfde grillen en sensatie te geven als de rest van de wereld, maar moet volwassenen zien met ruggengraat, overtuiging en fatsoenlijke, ononderhandelbare grenzen die niet ter discussie staan. Onze kinderen moeten zien dat we geen goddeloze dingen accepteren, hoe mooi ze ook verpakt zijn.

Neem een standpunt in voor Jezus
Toen het evangelie in Efeze aankwam, die bruisende stad vol chaos en hekserij, gebeurde er iets vreemds. Een mislukte uitdrijving door een team van broeders leidde tot een demon die bekende dat hij Jezus kende, wat op zijn beurt leidde tot grote angst en respect voor Zijn naam. “En velen van hen die geloofden, kwamen hun zondige daden belijden en bekennen,” schreef Lucas in Handelingen 19:18-20. ‘’Velen ook van hen die toverkunsten uitgeoefend hadden, brachten hun boeken bijeen en verbrandden die in tegenwoordigheid van allen. En men berekende de waarde ervan en kwam uit op vijftigduizend zilverstukken. Zo nam het Woord van de Heere met kracht toe en werd steeds sterker.’’ Er was een volledig afzien van het kwaad, een onherroepelijke en publieke verwerping ervan, en het kwam met een ongelooflijk hoge prijs – evenveel als vijf dagen per week werken voor tweehonderd jaar. Ons wordt verteld dat het Woord van de Heere zich verspreidde en groeide op deze manier, deze extravagante en dramatische daad van “nee” zeggen. Zij bewaarden hun tovenarij-rollen niet en creëerden geen aanvaardbare alternatieven; zij deden ze allemaal van de hand. Voorgoed. Ze wilden er niets mee te maken hebben. En dat is wat we vandaag nodig hebben.

Alles of Niets
Ik heb een paar verhalen gehoord van de zogenaamde "boomer" generatie, die in de jaren 60 en 70 volwassen werden, over wat er gebeurde als zij wedergeboren werden. Net als de bekeerlingen uit Efeze hielden ze een vreugdevuur, waarbij ze hun oude vinylplaten verbrandden. Die muziek, die vaak openlijk demonisch was, had hen zwaar beïnvloed en ze wilden er vanaf nu ze een nieuw leven in Jezus begonnen. Het feit dat hun acties vandaag zo extreem lijken is een indicatie van hoe de aanpak is gewijzigd. Vaak krijgt een jongere te horen dat hij nog steeds precies zo kan zijn als de rest van de wereld, met wat hij leuk vindt, en alleen maar Jezus erbij. Maar dit is niet waar. Er moet een scheiding zijn, en daar is moed, duidelijkheid en overtuiging voor nodig.

De strijd tegen het compromis
Je uitspreken tegen een leuk evenement als Halloween lijkt voor sommigen misschien als een makkelijk doelwit, maar er is iets groters aan de hand. Het is een strijd om hoe wij onze plaats in deze wereld zien, hoe wij de dynamiek van christelijke vrijheid begrijpen, en welk voorbeeld wij voor de volgende generatie zullen stellen. Maar we moeten uit de kolkende vloedgolf van de populaire cultuur klimmen om haar te zien voor wat ze echt is.

“Ga uit haar weg, Mijn volk,” zegt God in Openbaring 18:4 terwijl Babylon ineenstort, “opdat u niet van haar plagen zult ontvangen…” Als christenen die de kostbare barmhartigheid van God begrijpen, zouden wij het meest liefdevol moeten zijn tegenover alle mensen, maar het meest bang voor de zonde die zo gemakkelijk verstrikt raakt. Wij zouden het traagst anderen moeten veroordelen, maar het snelst onszelf, omdat ons hart nog steeds naar het koninkrijk van deze wereld buigt en wij weten dat wij nu tot een andere wereld behoren. En wij zouden het meest in angst moeten leven – niet de duizelingwekkende angst voor spoken, monsters of demonen, maar de nuchtere vrees voor de God van heiligheid, liefde en genade, die in deze wereld kwam opdat Hij de macht van haar greep op ons zou verbreken.