Jouw waarheid, mijn waarheid
Door Luke Hulley
In 2014 organiseerde de groep ‘Oxford Students for Life’ een evenement op de campus om te debatteren over het onderwerp abortus. In reactie daarop organiseerde de Oxford feministische groep een tegen-protest om het evenement te ‘verstoren’, omdat ze bezwaar maakten tegen het feit dat beide standpunten in het debat gepresenteerd en verdedigd zouden worden door mannen.
Hun klacht luidde: “Het is absurd te denken dat we moeten luisteren naar twee cisgender (niet-transgender) mannen die debatteren over wat mensen met baarmoeders met hun lichaam zouden moeten doen. Door alleen deze mannen een platform te geven, werkt OSFL [Oxford Students for Life] mee aan een cultuur waarin voortplantingsrechten worden beperkt en gecontroleerd door mensen die nooit zullen ervaren dat ze een abortus nodig hebben.” 1
De uitdaging die zij aan de orde stelden was deze: moeten mannen een stem krijgen in een kwestie die uitsluitend binnen het vrouwendomein valt?
De waarheid subjectief maken
Ik stel deze kwestie aan de orde omdat ze deel uitmaakt van een bredere tendens in de hedendaagse samenleving om de waarheid te onderwerpen. De vraag waarmee wij als Kerk moeten worstelen is: is onze doorleefde ervaring de meest belangrijke en gezaghebbende manier om tot de waarheid te komen?
In openbare debatten is het niet ongewoon dat leden van een bepaalde identiteitscategorie, of dat nu op basis van geslacht, ras, seksualiteit of godsdienst is, andere stemmen in de discussie het zwijgen opleggen door zich te beroepen op hun doorleefde ervaring. Dit soort denken sluipt ook de kerk binnen. Maar hoe moeten we dit soort beweegredenen beoordelen volgens het patroon van de Schrift?
Als we de redenering accepteren dat doorleefde ervaring iemand de hoogste autoriteit geeft over een bepaald onderwerp, dan volgen daar natuurlijk een aantal relevante vragen uit, zoals:
Hoe we deze vragen beantwoorden weerspiegelt ons begrip van waar Goddelijke wijsheid vandaan komt. Het is waar dat levenservaring iemands wijsheid kan vergroten, maar dit is geen garantie: “Beter een arme maar wijze jongeling dan een oude maar dwaze koning die niet meer weet hoe hij op een waarschuwing moet letten.” – Prediker 4:13
Het is mogelijk (zelfs gewoon) om ouder te worden, maar niet wijzer. Wijsheid wordt namelijk alleen geleerd wanneer ons hart in eerbiedige vreze voor de Heere is gesteld en we er een gewoonte van maken Gods Woord in praktijk te brengen.
In 2014 organiseerde de groep ‘Oxford Students for Life’ een evenement op de campus om te debatteren over het onderwerp abortus. In reactie daarop organiseerde de Oxford feministische groep een tegen-protest om het evenement te ‘verstoren’, omdat ze bezwaar maakten tegen het feit dat beide standpunten in het debat gepresenteerd en verdedigd zouden worden door mannen.
Hun klacht luidde: “Het is absurd te denken dat we moeten luisteren naar twee cisgender (niet-transgender) mannen die debatteren over wat mensen met baarmoeders met hun lichaam zouden moeten doen. Door alleen deze mannen een platform te geven, werkt OSFL [Oxford Students for Life] mee aan een cultuur waarin voortplantingsrechten worden beperkt en gecontroleerd door mensen die nooit zullen ervaren dat ze een abortus nodig hebben.” 1
De uitdaging die zij aan de orde stelden was deze: moeten mannen een stem krijgen in een kwestie die uitsluitend binnen het vrouwendomein valt?
De waarheid subjectief maken
Ik stel deze kwestie aan de orde omdat ze deel uitmaakt van een bredere tendens in de hedendaagse samenleving om de waarheid te onderwerpen. De vraag waarmee wij als Kerk moeten worstelen is: is onze doorleefde ervaring de meest belangrijke en gezaghebbende manier om tot de waarheid te komen?
In openbare debatten is het niet ongewoon dat leden van een bepaalde identiteitscategorie, of dat nu op basis van geslacht, ras, seksualiteit of godsdienst is, andere stemmen in de discussie het zwijgen opleggen door zich te beroepen op hun doorleefde ervaring. Dit soort denken sluipt ook de kerk binnen. Maar hoe moeten we dit soort beweegredenen beoordelen volgens het patroon van de Schrift?
Als we de redenering accepteren dat doorleefde ervaring iemand de hoogste autoriteit geeft over een bepaald onderwerp, dan volgen daar natuurlijk een aantal relevante vragen uit, zoals:
- Hebben getrouwde mensen het recht om te spreken over alleen-zijn?
- Hebben blanken het recht om te spreken over racisme?
- Hebben mensen zonder kinderen het recht om te spreken over ouderschap?
- Hebben heteroseksuele mensen het recht om te spreken over homoseksualiteit?
Hoe we deze vragen beantwoorden weerspiegelt ons begrip van waar Goddelijke wijsheid vandaan komt. Het is waar dat levenservaring iemands wijsheid kan vergroten, maar dit is geen garantie: “Beter een arme maar wijze jongeling dan een oude maar dwaze koning die niet meer weet hoe hij op een waarschuwing moet letten.” – Prediker 4:13
Het is mogelijk (zelfs gewoon) om ouder te worden, maar niet wijzer. Wijsheid wordt namelijk alleen geleerd wanneer ons hart in eerbiedige vreze voor de Heere is gesteld en we er een gewoonte van maken Gods Woord in praktijk te brengen.
"Wijsheid wordt namelijk alleen geleerd wanneer ons hart in eerbiedige vreze voor de Heere is gesteld en we er een gewoonte van maken Gods Woord in praktijk te brengen."
Is levenservaring van enige waarde?
Ja, die kan er zijn. Als ik gedurende vele jaren consequent het Woord van God op mijn leven heb toegepast, dan kan de ervaring die ik heb opgedaan en de “vreedzame vrucht der gerechtigheid” die in mijn leven zichtbaar is, een prachtig getuigenis zijn van de waarheid van Gods Woord.
Als we met ons vlees hebben geworsteld en er consequent voor hebben gekozen om God te eren en ’te zaaien naar de Geest’ op een bepaald gebied van ons leven (bijvoorbeeld alleenstaand zijn), dan groeien we in geestelijke autoriteit over dat onderwerp. We zijn ook in staat om ons in te leven in anderen die soortgelijke worstelingen hebben. Maar zelfs dan is mijn leven slechts een getuigenis van de waarachtigheid van de Schrift; het zijn niet mijn vele jaren ervaring die mijn woorden waar maken.
Maar het tegendeel kan ook waar blijken te zijn. Als we met ons vlees hebben geworsteld en consequent op een bepaald gebied van ons leven in gebreke zijn gebleven, hebben we misschien niet goed over ons hart gewaakt; we zijn misschien moedeloos geworden, gefrustreerd en hebben een “bittere wortel” in ons leven laten groeien. In dit geval kan onze ervaring ertoe geleid hebben dat we Gods wijsheid hebben veracht en er een wrok tegen hebben gekweekt. In dit geval, hoewel we alle ervaring van de wereld hebben, hebben we onszelf gediskwalificeerd om anderen over dit onderwerp te adviseren.
Een objectieve meetlat
De Schrift zegt ons: “Vertrouw op de Heer met heel uw hart en steun niet op uw eigen inzicht; onderwerp u in al uw wegen aan Hem, en Hij zal uw paden recht maken.” – Spreuken 3:5-6
Vaak is ‘mijn eigen inzicht’ gevormd door mijn levenservaring, maar dat is niet noodzakelijkerwijs een goede zaak! We hebben een objectieve maatstaf nodig om ons te leiden in hoe we denken en voelen, en die maatstaf is het Woord van God. Bovendien vinden we dat veel van de schrijvers in de Schrift regelmatig onderricht gaven over onderwerpen waarin zij geen ervaring hadden. Hier zijn enkele voorbeelden:
Paulus:
Hij behandelde al deze onderwerpen als een alleenstaande, Joodse man.
Petrus:
En hij sprak over deze dingen als een getrouwde, vrije man.
De ontnuchterende vraag die we ons in ons huidige sociale klimaat moeten stellen is, zouden deze mannen vandaag de dag nog steeds over deze onderwerpen mogen spreken in de kerk? Of zouden ze genegeerd worden vanwege hun gebrek aan doorleefde ervaring?
Ja, die kan er zijn. Als ik gedurende vele jaren consequent het Woord van God op mijn leven heb toegepast, dan kan de ervaring die ik heb opgedaan en de “vreedzame vrucht der gerechtigheid” die in mijn leven zichtbaar is, een prachtig getuigenis zijn van de waarheid van Gods Woord.
Als we met ons vlees hebben geworsteld en er consequent voor hebben gekozen om God te eren en ’te zaaien naar de Geest’ op een bepaald gebied van ons leven (bijvoorbeeld alleenstaand zijn), dan groeien we in geestelijke autoriteit over dat onderwerp. We zijn ook in staat om ons in te leven in anderen die soortgelijke worstelingen hebben. Maar zelfs dan is mijn leven slechts een getuigenis van de waarachtigheid van de Schrift; het zijn niet mijn vele jaren ervaring die mijn woorden waar maken.
Maar het tegendeel kan ook waar blijken te zijn. Als we met ons vlees hebben geworsteld en consequent op een bepaald gebied van ons leven in gebreke zijn gebleven, hebben we misschien niet goed over ons hart gewaakt; we zijn misschien moedeloos geworden, gefrustreerd en hebben een “bittere wortel” in ons leven laten groeien. In dit geval kan onze ervaring ertoe geleid hebben dat we Gods wijsheid hebben veracht en er een wrok tegen hebben gekweekt. In dit geval, hoewel we alle ervaring van de wereld hebben, hebben we onszelf gediskwalificeerd om anderen over dit onderwerp te adviseren.
Een objectieve meetlat
De Schrift zegt ons: “Vertrouw op de Heer met heel uw hart en steun niet op uw eigen inzicht; onderwerp u in al uw wegen aan Hem, en Hij zal uw paden recht maken.” – Spreuken 3:5-6
Vaak is ‘mijn eigen inzicht’ gevormd door mijn levenservaring, maar dat is niet noodzakelijkerwijs een goede zaak! We hebben een objectieve maatstaf nodig om ons te leiden in hoe we denken en voelen, en die maatstaf is het Woord van God. Bovendien vinden we dat veel van de schrijvers in de Schrift regelmatig onderricht gaven over onderwerpen waarin zij geen ervaring hadden. Hier zijn enkele voorbeelden:
Paulus:
- sprak over huwelijk en ouderschap (Efeze 5 & 6)
- richtte zich tot getrouwde vrouwen (Efeze 5)
- sprak over racisme (Galaten 3:28; Romeinen 3)
Hij behandelde al deze onderwerpen als een alleenstaande, Joodse man.
Petrus:
- sprak tot vrouwen getrouwd met ongelovige mannen en sprak over ware schoonheid (1 Petrus 3)
- sprak tot slaven en hoe zij hun meesters moesten eren (1 Petrus 2:18)
En hij sprak over deze dingen als een getrouwde, vrije man.
De ontnuchterende vraag die we ons in ons huidige sociale klimaat moeten stellen is, zouden deze mannen vandaag de dag nog steeds over deze onderwerpen mogen spreken in de kerk? Of zouden ze genegeerd worden vanwege hun gebrek aan doorleefde ervaring?
"De ultieme maatstaf voor alle waarheid is de Schrift, niet mijn ervaring."
De waarheid van de Schrift
Ik denk dat dit een ongelooflijk belangrijke waarheid is om te begrijpen – de uiteindelijke maatstaf van alle waarheid is de Schrift, niet mijn ervaring. Dit zou nederigheid teweeg moeten brengen en ons ertoe moeten brengen om opnieuw te evalueren hoe we consequent denken en handelen. Het zou er ook toe moeten leiden dat we anderen uitnodigen om in ons leven te spreken als zij in ons een gebied ontdekken waar ik niet volgens Gods Woord leef.
Het uitdagende is dat God vaak mensen zal gebruiken waarvan wij denken dat ze ‘ongeschikt’ zijn om de waarheid in ons leven te spreken. Hij doet dit om te testen of wij nederig genoeg zijn om Zijn Woord te ontvangen, uit welke bron het ook komt.
Een mooi voorbeeld hiervan is het verhaal van Naäman, die de bevelhebber was van het leger van de koning van Aram. Naäman had een ongeneeslijke vorm van melaatsheid. God verkoos een jonge Israëlitische slavin in zijn huishouding te gebruiken om hem attent te maken op de profeet Elisa, die in Samaria (het land van zijn vijand) verbleef. Toen Naäman de profeet ging raadplegen, lazen we dat: “Elisa stuurde een bode om tegen hem te zeggen: “Ga heen, was u zevenmaal in de Jordaan, en uw vlees zal hersteld worden en u zult gereinigd worden.” – 2 Koningen 5:10
Wat een vernedering! De profeet ontving hem niet eens persoonlijk! God was opzettelijk Naäman’s hart aan het testen. Aanvankelijk faalde Naäman in de test van nederigheid. Hij zei: ‘… Ik dacht dat hij zeker naar mij toe zou komen en de naam van de Here, zijn God, zou aanroepen, met zijn hand over de plek zou wuiven en mij van mijn melaatsheid zou genezen. Zijn niet Abana en Parpar, de rivieren van Damascus, beter dan al de wateren van Israël? Zou ik mij daar niet in kunnen wassen en gereinigd worden?” En hij keerde zich om en ging woedend heen. – 2 Koningen 5:11–12
Na enige tijd overtuigden Naäman’s dienaren hem om zich te vernederen en zich onder te dompelen in de Jordaan, en hij werd onmiddellijk genezen!
Wat belangrijk is in dit verhaal is dat de mensen die God gebruikte niet centraal stonden; zij waren slechts de instrumenten die de Heere gebruikte om de genezing van Naäman tot stand te brengen. De les die we hier moeten leren wordt consequent door de hele Schrift geleerd: “God heeft de dwaze dingen van de wereld uitgekozen om de wijzen te beschamen”! – 1 Korinthe 1:27
Ware wijsheid en autoriteit
Als kerk durven we dus niet de levenservaring tot maatstaf van alle waarheid te maken. Doen we dat wel, dan staan we wijd open voor misleiding, omdat we onbewust het gezag van Gods Woord afzwakken en vervangen door de wijsheid van mensen.
Wij zijn allemaal verantwoording schuldig aan het Woord van God; daarom zouden wij er goed aan doen ons meer te richten op de "boodschap" van God en minder op de "boodschapper" die God gebruikt om zijn waarheid te spreken. De ware wijsheid en autoriteit liggen in de wijsheid van God, niet in de ervaring van de mens.
Ik denk dat dit een ongelooflijk belangrijke waarheid is om te begrijpen – de uiteindelijke maatstaf van alle waarheid is de Schrift, niet mijn ervaring. Dit zou nederigheid teweeg moeten brengen en ons ertoe moeten brengen om opnieuw te evalueren hoe we consequent denken en handelen. Het zou er ook toe moeten leiden dat we anderen uitnodigen om in ons leven te spreken als zij in ons een gebied ontdekken waar ik niet volgens Gods Woord leef.
Het uitdagende is dat God vaak mensen zal gebruiken waarvan wij denken dat ze ‘ongeschikt’ zijn om de waarheid in ons leven te spreken. Hij doet dit om te testen of wij nederig genoeg zijn om Zijn Woord te ontvangen, uit welke bron het ook komt.
Een mooi voorbeeld hiervan is het verhaal van Naäman, die de bevelhebber was van het leger van de koning van Aram. Naäman had een ongeneeslijke vorm van melaatsheid. God verkoos een jonge Israëlitische slavin in zijn huishouding te gebruiken om hem attent te maken op de profeet Elisa, die in Samaria (het land van zijn vijand) verbleef. Toen Naäman de profeet ging raadplegen, lazen we dat: “Elisa stuurde een bode om tegen hem te zeggen: “Ga heen, was u zevenmaal in de Jordaan, en uw vlees zal hersteld worden en u zult gereinigd worden.” – 2 Koningen 5:10
Wat een vernedering! De profeet ontving hem niet eens persoonlijk! God was opzettelijk Naäman’s hart aan het testen. Aanvankelijk faalde Naäman in de test van nederigheid. Hij zei: ‘… Ik dacht dat hij zeker naar mij toe zou komen en de naam van de Here, zijn God, zou aanroepen, met zijn hand over de plek zou wuiven en mij van mijn melaatsheid zou genezen. Zijn niet Abana en Parpar, de rivieren van Damascus, beter dan al de wateren van Israël? Zou ik mij daar niet in kunnen wassen en gereinigd worden?” En hij keerde zich om en ging woedend heen. – 2 Koningen 5:11–12
Na enige tijd overtuigden Naäman’s dienaren hem om zich te vernederen en zich onder te dompelen in de Jordaan, en hij werd onmiddellijk genezen!
Wat belangrijk is in dit verhaal is dat de mensen die God gebruikte niet centraal stonden; zij waren slechts de instrumenten die de Heere gebruikte om de genezing van Naäman tot stand te brengen. De les die we hier moeten leren wordt consequent door de hele Schrift geleerd: “God heeft de dwaze dingen van de wereld uitgekozen om de wijzen te beschamen”! – 1 Korinthe 1:27
Ware wijsheid en autoriteit
Als kerk durven we dus niet de levenservaring tot maatstaf van alle waarheid te maken. Doen we dat wel, dan staan we wijd open voor misleiding, omdat we onbewust het gezag van Gods Woord afzwakken en vervangen door de wijsheid van mensen.
Wij zijn allemaal verantwoording schuldig aan het Woord van God; daarom zouden wij er goed aan doen ons meer te richten op de "boodschap" van God en minder op de "boodschapper" die God gebruikt om zijn waarheid te spreken. De ware wijsheid en autoriteit liggen in de wijsheid van God, niet in de ervaring van de mens.
OVER DE AUTEUR
Luke leidt een van de gemeenten van Joshua Generation Church in Zuid-Afrika.
Hij is getrouwd met Zandile, en ze hebben een dochter, Namile.
Luke was zes jaar lang een gedreven schoolmeester, maar zorgt nu fulltime voor Gods kinderen.
Hij is ook schrijver als hij tijd heeft. Volg Luke op Facebook.
Luke leidt een van de gemeenten van Joshua Generation Church in Zuid-Afrika.
Hij is getrouwd met Zandile, en ze hebben een dochter, Namile.
Luke was zes jaar lang een gedreven schoolmeester, maar zorgt nu fulltime voor Gods kinderen.
Hij is ook schrijver als hij tijd heeft. Volg Luke op Facebook.
Posted in Artikelen