Waarheid zonder genade

Door Shaun Brauteseth

Een jonge vrouw staat in een collegezaal te wachten op een discussie met een man op het podium. Ze wil de ongelijkheid aanwijzen die ze in de samenleving ervaart en brengt het voorbeeld van de jongensscouting naar voren: “Waarom zouden alleen jongens lid mogen worden?” De man zet zijn punt krachtig neer. Hij wil gelijke kansen, maar hij wil ook dat de dingen eenduidig zijn. Meisjesscouting is voor meisjes, jongensscouting is voor jongens.

“Maar waar staat dat geschreven, dan?” vraagt ze terwijl ze elkaar in de rede vallen.

“In de naam jongensscouting,” zegt hij doodleuk, en de menigte barst in lachen uit.

De opkomst van het Mic Drop Moment
Die discussie is wat men noemt een “mic drop moment” – een one-liner die iemands argument verplettert, hun gebrek aan logica blootlegt, en het debat beëindigt. Het is het soort video dat de sociale media rondgaat, ingepakt voor iedereen die iemand met een tegengestelde denkrichting voor schut wil zien staan, en daar zijn er genoeg van. Een schijnbaar eindeloze voorraad YouTube-videobeschrijvingen springt van het scherm, biedt hapklare stukjes van mensen die op hun plaats worden gezet. Onderschriften met hoofdletters beschrijven onvermijdelijk iemand die wordt VERNIETIGD, AFGESLACHT of ONMANTELD, en als je je gefrustreerd voelt over de revolutie van herdefinities die de westerse samenleving in zijn greep heeft, kunnen die video's behoorlijk verslavend zijn.

We willen dat mensen opstaan, recht praten en vechten voor de waarheid. Maar vaak worden waarheidslievende woorden uitgesproken zonder rekening te houden met de persoon die ze hoort. Het probleem met vechten voor de waarheid is dat het alles kan worden waar je om geeft. En we kunnen zo wanhopig worden om voor de waarheid te strijden, dat we vergeten hoe we er precies voor moeten strijden. Met andere woorden, zelfs als iemand gelijk heeft, kan hij op de verkeerde manier gelijk hebben.

Jezus als ons voorbeeld van vechten voor de waarheid
Paulus, schrijvend aan zijn dierbare broeders en zusters in Korinthe, drong er bij hen op aan om te handelen zoals hij handelde. “Volg mijn voorbeeld,” schreef hij. Maar zelfs Paulus, die grote apostel, voegde een cruciaal voorbehoud toe aan zijn instructie: “… zoals ik het voorbeeld van Christus volg.” Jezus ging perfect met mensen om, altijd in lijn met de Heilige Geest, altijd strijdend voor de waarheid en altijd de helpende hand uitstekend. En zo moeten we het voorbeeld van Jezus najagen, als we ons de vraag stellen hoe Hij omging met verschillende groepen mensen die Hem tijdens Zijn bediening afwezen of zelfs tegenwerkten.

Verlossing, vergeving en genade
Als we naar de evangelie-verslagen gaan, beginnen we interessante details te vinden. Ergens in het verleden hebben we misschien het idee gekregen dat Jezus hartelijk en medelevend was met de onderbuik van de samenleving – prostituees en tollenaars – maar hard en afwijzend met de Farizeeën, schriftgeleerden en leraren van de wet. Hoewel het waar is dat sommige van Zijn sterkste woorden voor die laatste groep gereserveerd waren, vinden we dat zelfs door hun ondervragingen, verwijten en listen heen dat Hij hen de hand reikte met liefde en verlossing. Denk aan het geheel van Johannes 5, waarin een opgetogen Sabbatsgenezing omsloeg in een boze ondervraging. De Joden, geïrriteerd dat de nu bewegende man zijn mat droeg op de rustdag, confronteerden Jezus, woedend tegen Zijn beschrijving van God als Zijn Vader. Jezus antwoordde niet terug te deinzen: Hij beriep zich op waarheid, eeuwig leven, veroordeling en oordeel; Hij sprak krachtig en onverzettelijk. En toch, te midden van wat een behoorlijk gespannen, verhitte uitwisseling zou zijn geweest, zei Hij dit: “U hebt mensen naar Johannes gestuurd, en hij heeft van de waarheid getuigd. Ik grijp echter niet naar het getuigenis van een mens, maar dit zeg Ik opdat u behouden wordt.” (Johannes 5:33-34)

Kijk naar Zijn woorden: Hij wilde dat zij gered zouden worden. Hij zei het hun recht in hun gezicht, Hij sprak het rechtstreeks uit tegen deze doorgroefde vijanden die Hem zo vaak kwelden en opjaagden van stad tot stad. Hij wenste hen te vergeven, niet om hen te overtreffen.

Dan, een paar zinnen later, opnieuw: “U onderzoekt de Schriften, want u denkt daardoor eeuwig leven te hebben, en die zijn het die van Mij getuigen. En toch wilt u niet tot Mij komen opdat u leven hebt.” (Johannes 5:39-40) Wij gebruiken die zin vaak om het gevaar te onderstrepen van het verheerlijken van de leer boven God, maar denk hier eens over na: Hij deed een openlijk beroep op hen, smeekte hen om tot Hem te komen. Hij wilde hen wanhopig genade geven.

Een milde en geduldige confrontatie
Het volgende hoofdstuk is Johannes 6, en Jezus kreeg opnieuw de kans om, in de taal van vandaag, mensen te DISSEN, VERNIETIGEN, STOPPEN met Zijn onbeantwoordbare waarheidsbommen. Er wordt ons verteld dat een grote menigte Jezus was gevolgd naar de andere oever van het Meer van Galilea – zo veel zelfs, dat er plotseling een crisis was. Er was geen eten. We weten allemaal wat er toen gebeurde: Jezus nam vijf kleine gerstebroden en twee kleine vissen en vermenigvuldigde ze, zodat vijfduizend mensen (en ze telden waarschijnlijk alleen de gezinshoofden) allemaal konden eten, met voedsel dat overbleef. Het was een wonderbaarlijk wonder, maar hier is de daaropvolgende ontwikkeling die u of ik behoorlijk kwaad zou hebben gemaakt: de volgende dag, nadat Jezus en de discipelen verder waren getrokken, vond de menigte hen weer. Maar deze keer was hun eigenbelang zo overduidelijk dat Jezus hen er rechtuit op aansprak. Jezus zei: "Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: U zoekt Mij, niet omdat u tekenen gezien hebt, maar omdat u van de broden gegeten hebt en verzadigd bent." (Johannes 6:26)

Ieder van ons zou van streek zijn geraakt of zelfs woedend zijn geworden door zo’n zelfzuchtig publiek, en Jezus confronteerde hen terecht met de waarheid, ook al moet dat behoorlijk ongemakkelijk zijn geweest. Toch kwam Hij met zachtmoedigheid en geduld, zelfs toen. Tussen dat beladen moment en hun verzoek om een of ander wonder zat dit ingeklemd: “Wat moeten wij doen, opdat wij de werken van God mogen verrichten?” vroegen zij. "Jezus antwoordde en zei tegen hen: Dit is het werk van God: dat u gelooft in Hem Die Hij gezonden heeft." (Johannes 6:28-29)

Zelfs in een gesprek dat voor Jezus verontrustend en teleurstellend moet zijn geweest, reikte Hij toch de hand aan deze behoeftige, eenzijdig denkende mensen. Hij reikte hen de hand met een uitnodiging. Geloof gewoon, zei Hij. Hij was op een verlossende missie, riep hen in Gods plan, klaar voor hen om te reageren. Hij kwam met de waarheid – zoveel zelfs, dat de hele menigte Hem uiteindelijk in de steek liet – maar het was omgeven met genade. Hoop. Vriendelijkheid. Liefde. Een open hand die wenkte.

Toen Johannes, die deze dingen voor zijn ogen zag gebeuren, zijn versie van de gebeurtenissen een leven later opschreef, herinnerde hij zich niet alleen wat Jezus had gezegd, maar ook hoe Hij met mensen was omgegaan. “Wij hebben zijn heerlijkheid gezien,” schreef Johannes als een oude man met betraande ogen, “een heerlijkheid als van de Eniggeborene van de Vader, vol van genade en waarheid.” (Johannes 1:14) Vol van genade en waarheid. Dat is een deel van de glorie van Jezus. Hij sprak het soort waarheid dat verdeeldheid zaait, dat mensen onverbiddelijk en compromisloos van elkaar scheidt, maar Hij kwam met genade – het soort genade dat de hardvochtige Farizeeërs in tranen toeliet en geduldig de vrijbuiters uitnodigde. Dat is Jezus. Hij komt ook vandaag nog op die manier tot ons, Hij legt ons hart bloot met een snijdende waarheid, maar bedekt onze zonde met verlossende genade.

Gemotiveerd door een hoger doel
In deze generatie, waarin we ons voortdurend in de strijdmodus gedwongen voelen omdat fundamentele waarheden worden aangevallen, kunnen we het ons niet veroorloven om ons hoofdzakelijk te laten leiden door de stemmen die op onze YouTube-afspeellijsten staan, de stemmen die ons aanmoedigen om degenen die tegen de waarheid zijn te verpletteren of te vermorzelen of te vernietigen. Iedereen die in het openbaar een standpunt verdedigt voor Bijbelse normen en waarden moet worden geprezen, maar hun aanpak kan soms afglijden naar pure ruzie winnende slachtpartijen, waarbij het doel is om iemand het zwijgen op te leggen. Jezus mikte hoger dan dat. Zijn doel was niet om ruzies te winnen, maar om mensen te winnen. En dus kwam Hij met genade en waarheid. De ene hand wees met een directe vinger naar de zonde van de mensheid, en de andere hand wenkte de zondaar naar vergeving. De waarheid werd nooit verdoezeld, maar de genade werd nooit verwaarloosd.

Paulus, die een brief schreef aan een jongeman die voortdurend voor het geloof streed, schetste in het bijzonder hoe een dienaar van de Heere moet handelen in een twistgesprek: “Degenen die zich tegen hem verzetten, moet hij zachtjes terechtwijzen”, schreef hij, “in de hoop dat God hun berouw zal schenken en hen tot kennis van de waarheid zal brengen, en dat zij tot bezinning zullen komen en zullen ontsnappen uit de valstrik van de duivel, die hen gevangen heeft genomen om zijn wil te doen.” (2 Timotheüs 2:25-26) Dat is genade en waarheid. Dat is Paulus die Jezus volgt. Dat is niet het uit de weg gaan van conflicten; dat is het aangaan met de hoop op verlossing. Dat is waar we naar streven.

YouTube debatvideo's gaan ons dat over het algemeen niet leren. Bij Jezus zijn zal ons dat leren. De Schrift lezen zal ons dat leren. En naarmate we dieper in het ware hart van God doordringen, zullen we in onze generatie inderdaad naar voren treden om voor de waarheid te strijden. Maar als we dat doen, zullen onze armen niet omhoog worden gehouden als strijders, klaar om een beslissende slag toe te brengen. Ze zullen naar buiten worden gehouden, open in liefde, klaar om mensen te ontvangen met genade. Klaar om te zijn als Jezus.